Trump, Panama ve Süveyş Kanallarının Ücretsiz Geçişine İzin Verilmesini İstiyor

ABD Başkanı Donald Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı paylaşımda, “Hem askeri hem de ticari Amerikan gemilerinin Panama ve Süveyş kanallarından ücretsiz geçmelerine izin verilmeli” çağrısında bulundu. Trump, bu kanalların ABD olmadan “var olamayacağını” öne sürerek, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya konuyla ilgilenmesi çağrısında bulundu.

Panama Devlet Başkanı Joe Raul Mulino ise bugün yaptığı açıklamada, kanal geçiş ücretlerinin Panama Kanalı Yönetimi (ACP) tarafından belirlendiğini hatırlatarak, “Aksi yönde bir anlaşma söz konusu değil” dedi. Trump, aylardır Panama Kanalı’nın ABD’ye geçmesi için çaba gösteriyordu.

ABD’nin Savaş Gemileri İçin Ayrıcalık Talebi

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, geçtiğimiz haftalarda gerçekleştirdiği Panama ziyareti sırasında, Washington’ın Amerikan savaş gemilerinin kanaldan “ilk ve ücretsiz olarak” geçmesini sağlayacak bir anlaşma peşinde olduğunu açıklamıştı.

Panama Kanalı’ndan geçen bir yük gemisi. Fotoğraf: Enea Lebrun/REUTERS

Kuzey Amerika ile Güney Amerika’yı birbirinden ayıran, Pasifik Okyanusu’yla Atlas Okyanusu’nu birbirine bağlayan Panama Kanalı, gemilerin bu iki okyanus arasındaki seyahatini kısaltıyor. ABD, bu kanalı en çok kullanan ülke olup, konteyner trafiğinin büyük bir kısmı Panama Kanalı üzerinden gerçekleşmektedir. Panama Kanalı’nı en fazla kullanan ikinci ülke ise ABD’nin ticaret savaşı yürüttüğü Çin’dir.

ABD, Panama Kanalı’nın inşasını 20. yüzyıl başlarında tamamlamış olup, stratejik öneme sahip bu su yolunun kontrolünü 1999’da Panama’ya devretmiştir.

Süveyş Kanalı’ndan geçen yolcu gemileri ve ABD’nin güdümlü füze kruvazörü “USS Philippine Sea”. Fotoğraf: U.S. Navy/abaca/picture alliance

Süveyş Kanalı’na Yönelik Husi Tehdidi

Mısır’da bulunan Süveyş Kanalı, Afrika kıtası etrafında dolaşmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığını sağlamaktadır. Ancak Yemen’deki İran destekli Husilerin Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ndeki saldırıları sonrasında küresel deniz taşımacılığının yüzde 10’u bu kanal üzerinden yapılamaz hale gelmiştir.

Gazze’deki olaylardan bu yana Filistinlilere destek gösterisi yapmak amacıyla Süveyş Kanalı’nı hedef alan Husi saldırıları, gemilerin Afrika’nın güneyinden dolaşarak daha uzun ve maliyetli bir rota izlemesine neden olmaktadır. Mısır, geçen yıl Süveyş Kanalı’ndan elde ettiği gelirin yüzde 60 düştüğünü ve 7 milyar dolarlık zarara uğradığını açıklamıştır.

Ocak 2024’ten bu yana Husi mevzilerine saldıran ABD ordusu, Trump yönetimi döneminde bu operasyonları arttırmıştır. Trump, Husilerin deniz taşımacılığına yönelik tehdit olmaktan vazgeçene kadar askeri operasyonların devam edeceğini belirtmektedir.

DW, AFP, Reuters / CÖ, ET