Çin merkezli elektrikli araç üreticisi BYD, ülkesinde büyük bir skandalla karşı karşıya kaldı.
BYD, Türkiye’de özellikle uygun fiyatlı elektrikli modelleriyle öne çıkarken, Manisa’da yılda 150 bin araç üretebilecek kapasitede bir fabrika yatırımı yapılacağı duyurulmuştu. Ancak, şirketin Çin’deki merkezinde meydana gelen skandal, bu yatırımın geleceğini riske sokuyor.
SIFIR KİLOMETRE ARAÇLARIN İKİNCİ EL OLARAK SATILMASI TARTIŞILIYOR
Çinli otomotiv devi Great Wall Motors Başkanı Wei Jianjun, sektörde yaygın olarak yapıldığını iddia ettiği bir manipülasyonu açıkça dile getirdi. İddialara göre bayiler, sıfır kilometre araçları kendi adlarına tescil ettirerek satış rakamlarını yükseltiyor. Daha sonra bu araçlar neredeyse hiç kullanılmamış bir şekilde “ikinci el” olarak satılıyor.
Bu yöntemle amaçlanan şey ise devlet teşviklerinden faydalanmak, ihracat vergi iadesi almak ve yatırımcılara yüksek satış rakamları sunmaktır. İddialara göre BYD de bu yöntemi kullanan üreticiler arasında yer alıyor. Bu durum sadece garanti süreçlerini değil, tüketici güvenini ve piyasa dengesini de ciddi anlamda etkiliyor.
ZARARA SATIŞ UYGULAMALARI
Wei Jianjun, Çin EV sektöründe büyük bir zarar döngüsüne girildiğini belirterek, “Artık herkes zararına satış yapıyor,” dedi. Çoğu üreticinin dayanıklılıktan ve güvenlikten ödün verdiğini, fiyatları sürdürülemez seviyelere çektiğini belirtti.
ÇİN HÜKÜMETİ ACİL TOPLANDI
Skandalın ardından Çin Ticaret Bakanlığı, BYD ve Dongfeng gibi dev üreticilerle acil bir toplantı düzenledi. “Kullanılmamış ikinci el” satışlarının düzenlenmesi ve incelenmesi konuları ele alındı.
Bu gelişmelerin ardından BYD’nin Hong Kong borsasındaki hisseleri %8.9 değer kaybetti. Diğer büyük üreticiler olan Geely, Great Wall Motors ve Leapmotor da ciddi düşüşler yaşadı.
“BU BALON PATLARSA EN BÜYÜK ZARAR TÜKETİCİLERE OLUR”
Çin otomotiv sektörüyle ilgili yapılan en dikkat çekici yorumlardan biri, durumu iflas eden emlak devi Evergrande ile benzetiyor. “Yüksek kaldıraç, abartılan satış rakamları, büyük borç yükü ve yapay refah…” ifadeleriyle, sektördeki suni büyümenin sürdürülemez olduğu uyarısı yapılıyor.
Türkiye ve Manisa’daki Fabrikanın Durumu Ne Olacak?
BYD için Türkiye’de rekor satışlar elde etmesi ve Manisa’da büyük bir yatırım başlatması, şirket için önemli bir sınav olacak. Skandalın büyümesi halinde, yatırımın geleceği, üretim planları ve Türkiye’deki bayi ağı etkilenebilir.
BYD’nin Çin’de 600 milyar yuan (yaklaşık 83 milyar dolar) borcu olduğu ve tedarikçilere ödemelerini geciktirdiği iddiaları, şirketin finansal durumuyla ilgili endişeleri arttırıyor.
DEVLET DESTEĞİ AZALIYOR
Çin’in elektrikli araç sektörünü destekleyen sübvansiyonları 2023’te sonlandırması ve 2024’te yerel teşvikleri azaltması, birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Bu durum, Ar-Ge yatırımlarının azalmasına, kalite standartlarının düşmesine, işten çıkarmalara ve tüketici şikayetlerine yol açtı.
MANİSA FABRİKASI NE OLACAK?
BYD’nin Çin’deki krizi, sadece şirketi değil, dünya çapındaki elektrikli otomobil sektörünün şeffaflık, sürdürülebilirlik ve güvenilirlik temellerini de sarsıyor. Türkiye gibi yükselen pazarlarda büyük yatırımları olan şirketin, bu süreçten nasıl sıyrılacağı ve Manisa fabrikasının bu krizden nasıl etkileneceği merak konusu.
